70. Rocznica akcji "Parasola"

Źródło: strona gen. Janusza Brochwicz-Lewińskiego

Dziś mija 70. Rocznica akcji Batalionu Armii Krajowej "Parasola" na Aptekę Wendego na Krakowskim Przedmieściu 55. Dowodził nią plut. podch. Janusz Brochwicz-Lewiński ps. "Gryf ". Akcja powiodła się - nie padł ani jeden strzał, nie było także ofiar. Celem było zdobycie leków i materiałów sanitarnych dla służby sanitarnej oddziału i sanitariatu Kedywu KG AK.

Szczegółowy opis akcji można przeczytać m.in. na świetnej stronie Kamienie na Szaniec.

Janusz Brochwicz-Lewiński ps. "Gryf " urodził się 17 września 1920 roku w Wołkowysku na Grodzieńszczyźnie. W 1939 roku uczestniczył w kampanii wrześniowej. Aresztowany przez bolszewików pod Baranowiczami i 17 września 1939 skazany na karę śmierci. Znalazł się wtedy, wraz z grupą skazańców, w pociągu jadącym na Wschód. Udało mu się uciec z transportu. Po kilkumiesięcznej wędrówce przedostał się do Generalnej Guberni, części Polski okupowanej przez Niemców. W 1940 roku wstąpił doi Związku Walki Zbrojnej - Armii Krajowej. W latach  1942-1944 walczył w partyzantce na Lubelszczyźnie. Od lutego 1944 roku przydzielony do Warszawy do Batalionu Kedywu AK „Parasol”. W Powstaniu Warszawskim, walcząc w batalionie "Parasol", dowodził legendarną obroną Pałacyku Michla na Woli (Wolska 40/42). Dzięki jego brawurowej odwadze oraz wybitnemu talentowi dowódczemu załoga kilkakrotnie odpierała silne natarcia niemieckie. Ciężka rana twarzy odniesiona w trakcie walk w rejonie Cmentarza Kalwińskiego wyeliminowała go z dalszych walk. Za ofiarną i bohaterską walkę na Woli otrzymał jeden z pierwszych w Powstaniu Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari. Po wojnie pozostał na emigracji. Służył w elitarnych brytyjskich jednostkach komandosów, w wojskach kolonialnych i wywiadzie antykomunistycznym. Na stałe powrócił do kraju w 2003 roku. Honorowy Patron Straży Miejskiej M. St. Warszawy, W 2007 roku został Honorowym Obywatelem M. St. Warszawy. 24 kwietnia 2008 roku Prezydent RP Lech Kaczyński awansował go do stopnia generała brygady. Od 2009 roku jest członkiem Kapituły Orderu Wojennego Virtuti Militari. Wyróżniony licznymi najwyższymi dekoracjami polskimi i brytyjskimi, m. in. British Empire Medal i Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. 

Generał prowadzi swoją stronę na Facebooku!!! Jeśli ktoś ma konto, to zachęcam do jej śledzenia i polubienia.

Najnowszą książkę Aleksandry Ziółkowskiej-Boehm otwiera przejmująca (zapisana przez pisarkę 9 listopada 2010 roku i autoryzowana) opowieść gen. Janusza Brochwicz-Lewińskiego o ostatnich dniach życia córki Melchiora Wańkowicza, Krystyny ps. "Anna". W czasie Powstania Warszawskiego był jej dowódcą. Widział, jak poległa, i to on ją pochował. To świadectwo o bohaterskiej walce i śmierci córki pisarza ściska za gardło. Zachęcam gorąco do lektury. Oto jeden z najbardziej poruszających fragmentów:

Poszło sześciu chłopców i Krystyna z nimi. Sama się zgłosiła. [...] Wychodzili tylnym wyjściem. Była 4- 5 rano. Podała mi rękę na pożegnanie, śmiała się. Śpiewali "Pałacyk Michla, Żytnia, Wola...".

Pół godziny później zginęli. 

A. Ziółkowska-Boehm, Druga bitwa o Monte Cassino, Iskry, Warszawa 2014, s. 21.