A to Polska właśnie!

Wyrok to najlepszy polski kryminał, jaki w życiu czytałam. Opisane w kostiumie powieści przestępstwa zdarzyły się naprawdę! I pomyśleć, że książka nie wywołała żadnej debaty o stanie państwa. Ale co się dziwić, skoro to sami dziennikarze (proszę wybaczyć Autorze) tę debatę „zabijają”, a mam tu na myśli szczególnie dziennikarzy mediów tzw. mainstreamowych. Warto też wspomnieć, że Mariusz Zielke miał kłopoty z wydaniem swojej powieści. Kolejne wydawnictwa, mimo pozytywnych recenzji wewnętrznych, odmawiały publikacji po naradzie z prawnikami. O losach napisanej w 2010 roku książki możecie poczytać w wywiadach z autorem, więc nie będę się na ten temat rozpisywać.

Warto poważnie traktować powieści dziennikarzy śledczych, ponieważ pod płaszczykiem fikcji przemycają oni mnóstwo informacji, które być może musieli pominąć w swoich artykułach prasowych z wielu względów. Zwrócił na to uwagę prof. Zybertowicz w jednym z numerów tygodnika „W Sieci”. W recenzji Sejfu Tomasza Sekielskiego socjolog podkreślił, że w szacie fabuły dziennikarz może powiedzieć więcej, niż potrafi udowodnić w trybie sprawozdawczym lub nawet publicystycznym. Pewnie dlatego coraz więcej dziennikarzy śledczych próbuje swoich sił w literaturze. I świetnie, bo dzięki temu możemy lepiej zrozumieć otaczającą nas rzeczywistość. Chyba że ktoś woli przymykać na nią oko…

Gatunkowo Wyrok klasyfikuje się jako thriller ekonomiczny, gdyż szczegółowo opisuje zakulisowe działania przede wszystkim instytucji biznesowych. Wyłaniający się z powieści obraz polskiej finansjery jest zatrważający… Nie będę omawiać na forum publicznym treści książki, bo nie chcę zabierać przyjemności (raczej dreszczyków) tym, którzy jeszcze nie czytali. Ale z chęcią w cztery oczy bym sobie podyskutowała na jej temat. W powieści jest wiele niesamowicie interesujących fragmentów odnoszących się wprost do polskiego życia gospodarczo-politycznego, aż włosy stają dęba! Ponadto autor zdradza tajniki warsztatu dziennikarskiego, a czyni to tak wyśmienicie, że szybko i łatwo można utożsamić się z Jakubem Zimnym, który natrafia na trop podejrzanej sprawy. Stopniowo badany przez dziennikarza problem, początkowo jawiący się jako mniejszego kalibru, zamienia się w horror. Duża kasa, znane nazwiska, ważne społecznie kwestie, a dodatkowo najcięższe przestępstwa, morderstwem i Bóg wie czym jeszcze w tle. Brakowało tylko mafii - tak sobie myślał Jakub Zimny, gdy jeszcze bardziej zaangażował się w zbieranie materiałów, i nie przypuszczał jeszcze wtedy, że mafia i oligarchowie też będą zamieszani w analizowaną przez niego sprawę. Próbujący zaś rozwikłać zagadkę morderstwa komisarz zadaje sobie często pytanie: Jaki sens ma praca w policji, jeśli przełożeni i decydenci sami są przestępcami? Błędne koło. Ileż to gorzkich słów pada pod adresem autorytetów w tej książce...

Pod względem kompozycyjnym kryminał jest znakomicie skrojony. Bohaterowie to postaci z krwi i kości. Ich losy i cechy charakteru mają mocne zakorzenienie w obserwacjach i doświadczeniach autora jako wieloletniego dziennikarza ekonomicznego, więc na pewno nie mamy do czynienia z wyłącznie papierowymi marionetkami. Wartka, nieustannie trzymająca w napięciu akcja, opisane prawdziwe afery dotyczące polskiego rynku finansowego czy gospodarczego, znakomicie wykreowani bohaterowie, żywe dialogi… Czego chcieć więcej? Wielowątkowość, której się bałam przed przystąpieniem do lektury, okazała się przejrzysta i nie przeszkadzała w odbiorze. Nie gubiłam się bowiem w jej gąszczu. Połknęłam tę powieść bardzo szybko. Czyta się ją jednym tchem.

Wyrok to książka, wobec której nie powinno się przejść obojętnie, bo opowiada, w jakim kraju żyjemy. Nawet dla uważnych obserwatorów polskiego życia publicznego ukazane w powieści wątki z nim związane mogą być szokujące. Tajemnicą poliszynela są związki biznesu z gazetami, bo i tę kwestię porusza książka. Ponadto autor ujawnia mechanizmy, dzięki którym spółki chronią się przed prawem i  mediami… Mnóstwo palących problemów porusza powieść! Olbrzymim smutkiem napawa fakt, że - jak twierdzi Mariusz Zielke - żadne z przedstawionych w powieści przestępstw nie zostało wykryte przez organy ścigania, a ich sprawcy nie zostali ukarani. Żałuję więc, że − wbrew temu, co podkreśla we wstępie autor − nie jest to tylko fikcja…

I jeszcze jedno. Profesor Andrzej Zybertowicz napisał na Twitterze: Przeczytałem „Wyrok” Mariusza Zielke. Rzecz warta dyskusji na moim seminarium z socjologii zjawisk zakulisowych. Z pewnością niezwykle  ciekawym doświadczeniem mógłby być udział w takim seminarium.

PS. Książkę podaję dalej! Wciąż można się zapisać na jej wypożyczenie w wędrującej bibliotece.