"Lejzorków jest wielu"

Można by rzec, że całe burzliwe życie Lejzorka rozpoczęło się od nieopatrznego westchnienia. Lepiej, by uczynił, gdyby nie westchnął!...

Tak zaczyna się powieść I. Erenburga. Przesyłka dotarła do mnie jeszcze przed świętami, ale dopiero dziś mogłam odebrać.
Bardzo dziękuję, Marlow.

Wydanie jest stare, bo ukazało się nakładem Czytelnika w  1957 roku. Okładka jest taka, jakie lubię, czyli wręcz ascetyczna.
Poszperałam sobie dziś trochę o tym niezwykle kontrowersyjnym, żydowsko-sowieckim pisarzu. Znalazłam takie ciekawostki:

 1. Tragikomiczna opowieść o Lejzorku Rojtszwańcu, krawcu mężczyźnianym z Homla, powstała w 1927 r. Później Erenburg nie napisał już nic tak pięknego.

2.  Erenburg po wojnie cieszył się zaufaniem władz, przetrwał stalinowskie czystki jako jeden z nielicznych przedstawicieli przedwojennej żydowskiej inteligencji

3.  Jako czternastolatek zasilił szeregi partii bolszewickiej.

4. W 1944 r. był jednym z członków komisji rządowej, tzw. komisji Burdenki, która oznajmiła, że zbrodni katyńskiej dokonali Niemcy. 

5. Niemcy twierdzą, że w 1944 roku wzywał do masakr cywilów w Prusach Wschodnich. Nie wiadomo jednak, czy te zarzuty są prawdziwe. Brytyjski historyk Antony Beevor w jednej ze swoich książek cytuje jego apel, rozpowszechniany pośród żołnierzy 4 Armii Pancernej, jako przedruk z Krasnoj zwiezdy: "Nie licz dni, nie licz kilometrów, licz jedynie trupy Niemców, które zabiłeś. Zabijaj Niemców - o to modli się twoja matka. Zabijaj Niemców - do tego wzywa cie Rosja. Nie wahaj się. Nie przepuszczaj okazji. Zabijaj.

 W 2002 roku nakładem Iskier ukazała się biografia Erenburga. Wygląda na to, że powieść Erenburga jest doskonałym przykładem kontrastu między wspaniałością dzieła a cuchnącą ludzką nędzą jego autora, jakby to ujął Simon Leys (tu odsyłam do książeczki  Szczęście małych rybek). Leys podaje taki cytat na ten temat:

 Jeśli dzieło jest udane, to dlatego, że jego autorem nie jest po prostu człowiek, ale człowiek natchniony.

Skoro tak, to zabieram się do lektury.

.