Doczekaliśmy się nowego wyboru wierszy Krystyny Krahelskiej - "dumy Polesia"!

Wybór, opracowanie, wstęp, interludia i kalendarium: Karol Samsel

Krystyna Krahelska
 Polska

Bardzo trudno powiedzieć: Polska,   żeby w słowie powiedzieć wszystko:

Barwę nieba i wody, woń lasu, wiatr i żytnie zagony na piasku,

Patos ciszy i warkot motorów, defilady i słońce na kaskach,

Całą prostą ludzką codzienność i odświętność. Dalekość i bliskość.

                                

Państwowy Instytut Wydawniczy, po przeszło 40 latach od ukazania się innego zbioru (także PIW-owskiego), przygotował nowy wybór wierszy Krystyny Krahelskiej. Wreszcie!

Na dodatek edytorską perełkę!  Cóż to za przyjemność obcowania z poezją Syreny Warszawskiej w takim szkatułkowym, kunsztownym opakowaniu! Spodziewałam się jednak więcej fotografii i w większym formacie (te, które zamieszczono, są tak małe, że oka nie cieszą). Jeśli ktoś szuka więcej unikatowych zdjęć związanych z poetką, którą ochrzczono mianem "dumy Polesia",  to odsyłam do księgi ŚP. Barbary Wachowicz pt. Bohaterki powstańczej Warszawy. My musimy być mocne i jasne!.

W albumie znajdują się skany rękopisów wierszy, rysunków, listów i dokumentów „Wielkiej Damy Powstania Warszawskiego”.

Książka zawiera 50 wierszy poetki, w tym 30 nigdy dotąd niepublikowanych. Krystyna Krahelska zapisywała swoje liryki w dwóch notatnikach. Jak informuje wydawca:

większość z tych tekstów, które zostały zapisane przed wojną, pochodzi ze skórzanego, złoconego rękopisu z wierszami i rysunkami poetki, podarunku, jaki otrzymała w dzień czternastych urodzin od swej babki, Idalii Bury. Mniejsza część liryków zawarta została w drugim, skórzanym brudnopisie Krystyny Krahelskiej, zatytułowanym "Serce" i dedykowanym ojcu poetki. Wiersze "Smutno drzewom", "Kołysanka" oraz "Strzyga" umieszczone zostały w specjalnie przygotowanym przez autorkę "Hej chłopcy, bagnet na broń!, odręcznie sporządzonym tomiku zatytułowanym "Pokłosie".

 Krystyna Krahelska - urodzona na styku Polesia i Nowogródczyzny poetka, śpiewaczka, harcerka, studentka najpierw geografii, potem etnografii, Warszawska Syrena, sanitariuszka Plutonu 1108 Dywizjonu Armii Krajowej "Jeleń" 7 Pułku Ułanów Lubelskich -  

nigdy nie pragnęła być bohaterką, nigdy nie marzyła o sławie w jakiejkolwiek postaci. Pragnęła jedynie być we wszystkim sobą i wyśpiewywać siebie - od źródeł, od korzeni, dając ludziom prawdziwe piękno, a cierpiącym ukojenie. Zginęła, nie walcząc, lecz spiesząc z pomocą rannemu.  

Tak napisała w posłowiu do tomiku wierszy Janina Krahelska, matka (zmarła w 1976 roku i nie doczekała się, niestety, wydania wspomnianego zbioru).

Krystyna Krahelska

                  ***                                                                                              Matce

Żytom kwitnącym się pokłoń,

Nieruchomym w bieli dnia

Pod jasną, słoneczną spiekotę,

Lasom zielonym się pokłoń

I wodzie, co się pod światło z błękitnej zdaje być złotą,

Pokłoń się niebu i łąkom, i chmurom

Żeglującym jak jasne bryły

I drodze do domu powiedz:

Stopy moje stęskniły się za siwym jej pyłem.

 (tego wiersza, dedykowanego matce, nie ma w nowym zbiorze)

 W przeddzień wybuchu Powstania Warszawskiego Krystyna Krahelska zapisała: 

Będę chwytała życie. W mieście czy w polu, czy w lesie. 

Pachną łąki i pola, i świat wielki żyje. 

Tu jest moja najbliższa Ojczyzna.