Przedwojenni aktorzy (część 1). Historia wyjątkowej kolekcji

Koperta listu Juliusza Osterwy do Jana Janoty

Na swoim blogu napisałam w 2013 roku krótki esej o przedwojennych aktorach polskich (PASJONUJĄCE PORTRETY PRZEDWOJENNYCH GWIAZD). Dzięki temu artykułowi trafiła do "antykwariatu szczura" Pani Beata Płaczek z domu Janota. Postanowiła do mnie napisać, by podzielić się opowieścią o swoim dziadku, który był przed wojną aktorem amatorem i który gromadził zdjęcia dawnych gwiazd teatralnych i filmowych: polskich i zagranicznych, a także programy sztuk teatralnych, w których grał. Jan Janota współpracował z Juliuszem Osterwą i wieloma polskimi aktorami. Jak napisała do mnie wnuczka aktora: Część to są zdjęcia jakby z gazet wklejone w album. Są piękne, kolorowe i na pewno stare, bo dziadek zmarł w 1944 roku. Niezwykła kolekcja zachowała się w rodzinnym archiwum. Większość zbiorów przekazała rodzina Jana Janoty jednemu z polskich teatrów. To, co zostało w domowych zakamarkach, postanowiła Pani Beata otrzepać z kurzu i pokazać światu. Cieszę się, że to mnie spotkał zaszczyt udostępnienia tych niezwykłych pamiątek rodzinnych. Opublikuję je w odcinkach.

List Juliusza Osterwy do Jana Janoty

JAN ANTONI JANOTA urodził się 24 listopada 1889 roku  w Częstochowie, a zmarł w 1944 roku. Po maturze wyjechał do Krakowa, gdzie skończył szkołę teatralną i występował na deskach teatru miejskiego - podobno pod pseudonimem. Jego nauczycielem był Marceli Trapszo, ojciec Mieczysławy Ćwiklińskej (pamiętam p. Mieczysławę z czasów, kiedy przyjeżdżała do mojej babci, do Sopotu - bardzo się przyjaźniły). Później wyjechał do Warszawy, gdzie został wcielony do wojska. Był podporucznikiem w sztabie Józefa Piłsudskiego. Tam poznał moją babcię - Sabinę Jasińską (ur. 21.09.1895 w Kłodawie). W 1920 roku wzięli ślub i  wyjechali do Wołkowyska, gdzie obydwoje pracowali w Dowództwie Kolei Wojskowych Białoruskich. W Wołkowysku dziadek założył teatr amatorski. W tym czasie również grywał i wystawiał sztuki w teatrze Reduta Juliusza Osterwy w Wilnie. W Wołkowysku mieszkali do 1925 r. Tam w 1921 roku urodziła się Basia. Wiem z opowiadań babci, że koniecznie chciała rodzić w Wilnie, ale niestety nie zdążyła. Nie odpuściła jednak i w 1923 roku pojechała do Wilna  - tam urodził się Zbyszek. Kiedy skończył się kontrakt w Wołkowysku, wrócili do Warszawy, gdzie w 1926 roku przyszedł na świat mój tata  - Jerzy Władysław (w starych dokumentach jest Jerzy, a w późniejszych Władysław). W 1927 roku dziadkowie przenieśli się do Częstochowy. Tu Jan Janota podjął pracę w ubezpieczalni. Oczywiście z aktorstwem był związany cały czas.
(biogram opracowany przez wnuczkę aktora)

Poniżej publikuję zdjęcia przesłane mi przez Panią Beatę - przedstawiające Jana Janotę i jego żonę (dzisiejszy wpis będzie na bieżąco edytowany po konsultacjach z wnuczką aktora).

Zdjęcie ślubne Jana Janoty, 1920 r.

Zdjęcie ślubne, 1920 r.

Wołkowysk, lata 1921-1925

Wołkowysk, lata 1921-1925

Wołkowysk, lata 1921-1925

Wołkowysk, lata 1921-1925

Wołkowysk, lata 1921-1925

Z listu Pani Beaty do mnie: I zdjęcia, które uwielbiam - moja ukochana ciocia Basia i jej trzech braci, a wśród nich mój ojciec. Była najstarsza z rodzeństwa i tylko ona żyje.

W kolejnym odcinku opublikuję kolejne piękne zdjęcia pochodzące z archiwum rodzinnego Pani Beaty, w tym dwa związane z Powstaniem Warszawskim. Zatem 1 sierpnia zapraszam na mój blog.

Wszystkie zdjęcia publikuję za zgodą Pani Beaty Płaczek z domu Janota.